Bilim insanları tarafından yapılan son bir araştırma, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki potansiyel yıkıcı etkilerini bir kez daha gözler önüne serdi. Sıcak iklimlerde yaygın olarak görülen ve insanlarda ciddi solunum yolu hastalıklarına neden olan ölümcül bir mantar türünün, küresel ısınmayla birlikte dünya geneline yayılabileceği uyarısı yapıldı.
İklim değişikliğinin etkileri, sadece buzulların erimesi veya deniz seviyelerinin yükselmesiyle sınırlı değil. Hava sıcaklıklarındaki artış, ekosistemleri değiştirirken, bazı ölümcül hastalıkların da coğrafi yayılışını hızlandırıyor. Manchester Üniversitesi’nden bilim insanlarının imza attığı yeni bir araştırma, bu endişe verici tabloya yeni bir boyut kazandırıyor: ‘Aspergillus fumigatus’ adı verilen ve insanlarda ağır solunum sistemi hastalıklarına yol açabilen ölümcül bir mantar türü, küresel ısınmayla birlikte yaşam alanını genişletme tehdidi altında. Bu durum, halk sağlığı uzmanlarını ve bilim dünyasını alarma geçirmiş durumda.
‘Aspergillus fumigatus’: Sinsi Bir Tehdit Afrika’dan Asya’ya Yayılıyor
Araştırmanın sonuçları, ‘Aspergillus fumigatus’ türünün, şu anda ağırlıklı olarak Afrika ve Güney Amerika gibi sıcak ve nemli bölgelerde yaygın olduğunu gösteriyor. Ancak küresel sıcaklıkların artmasıyla birlikte, bu mantar türünün kuzeye doğru, Avrupa ve Asya kıtalarına doğru hızla yayılacağı tahmin ediliyor. Bu yayılmanın boyutu, doğrudan fosil yakıt kullanımı ve sera gazı salınımlarının kontrol altına alınıp alınamamasına bağlı. Yani insan faaliyetleri, bu sinsi tehdidin ne kadar geniş bir alana yayılacağını belirleyecek ana faktör olarak karşımıza çıkıyor. Mantarın sporları havada kolayca yayılabildiğinden, yeni bölgelere ulaşması ve yerleşmesi oldukça kolay olacaktır.
Tedavisi Son Derece Zor ve Yayılma Alanı Büyük Bir Tehdit
Araştırmanın başyazarı, Manchester Üniversitesi’nden Norman van Rhijn, bu mantar enfeksiyonlarının tedavisinin “son derece zor” olduğunu vurgulayarak, gerekli önlemlerin alınması çağrısında bulundu. Mantar enfeksiyonları, bakteriyel enfeksiyonlara göre daha az ilaç seçeneği sunar ve tedavileri genellikle uzun, maliyetli ve bazı durumlarda yetersiz kalabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde, bu tür enfeksiyonlar hızla yayılarak hayati organları etkileyebilir ve ölümcül sonuçlara yol açabilir.
Bilim insanlarının tahminlerine göre, küresel ısınmanın mevcut seyrini sürdürmesi halinde, ‘Aspergillus fumigatus’ gibi tehlikeli mantarların yayılma alanı 2100 yılına kadar yüzde 77 gibi şaşırtıcı bir oranda artabilir. Bu, sadece çevre için değil, insan sağlığı için de büyük bir felaket senaryosu anlamına geliyor. Yayılma alanındaki bu artış, daha önce bu tür mantarların görülmediği bölgelerde yeni enfeksiyon vakalarının ortaya çıkmasına neden olacak, bu da sağlık sistemleri üzerinde ek bir yük oluşturacaktır.
Milyonlarca İnsan İçin Doğrudan Tehdit: Kimler Risk Altında?
Bu durumun, sadece Avrupa kıtasında dokuz milyona yakın insanın sağlığı için doğrudan bir tehlike yaratacağı bildiriliyor. Ancak tehlike sadece Avrupa ile sınırlı değil; Asya’dan Kuzey Amerika’ya kadar birçok bölge bu tehditle yüzleşmek zorunda kalabilir. Özellikle kronik akciğer hastalıkları (astım, KOAH, kistik fibrozis gibi) olan bireyler ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler (organ nakli alıcıları, kemoterapi gören hastalar, HIV/AIDS hastaları gibi), ‘Aspergillus fumigatus’ enfeksiyonlarına karşı son derece savunmasızdır. Bu gruplar, mantarın neden olduğu ciddi solunum yolu enfeksiyonlarına, hatta invaziv aspergilloz gibi ölümcül tablolara karşı daha yüksek risk altındadır.
Uzmanlar, iklim değişikliğinin neden olduğu bu tür sağlık tehditlerine karşı küresel çapta bir farkındalık ve hazırlık çağrısında bulunuyor. Sadece mantar enfeksiyonları değil, iklim değişikliğiyle birlikte sivrisineklerle bulaşan hastalıkların (sıtma, dang humması gibi) yayılışı, sıcak hava dalgalarına bağlı ölümler, gıda güvenliği sorunları ve su kaynaklı hastalıkların artışı gibi pek çok sağlık riski de yükselişte. Bu nedenle, küresel ısınmaya karşı acil önlemler almak, sadece gezegenimizin geleceği için değil, aynı zamanda insanlığın sağlığı ve refahı için de hayati bir zorunluluktur. Bireysel olarak karbon ayak izimizi azaltmak, toplumsal olarak yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek ve uluslararası düzeyde iklim politikalarını güçlendirmek, bu tür sinsi tehditlere karşı en güçlü savunmamız olacaktır.
