Çocuğunuzun dehşetlerinden endişe ediyor ve endişesinin olağan olup olmadığını merak ediyorsanız o halde bilmelisiniz ki; çocuklar her yaş döneminde farklı endişeler yaşar.
Çocuğunuzun bir şeylerden korktuğunu fark ettiğinizde kesinlikle gelişim dönemini de göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Zira çocuklar dönemsel olarak aşikâr endişeler geliştiriyor ve bu endişeler çocukların gelişimi için kıymetli. Lakin kaygıyı korku ile karıştırmamak gerekiyor. Zira ailenin ve yakınların çocuğa olan yaklaşımı, çocuğun gelişimsel kaygılarını pekiştirerek dertlere dönüşmesine neden olabiliyor. Bu manada kaygıların telaşa dönüşmesi büsbütün çocuk eğitimi ile ilgili…
Psikolog Elif Gürsoy’un UZMANTV’de yaptığı açıklamalara nazaran çocuklarda endişe genelde iki çeşit. Birincisi içgüdüsel dehşetler, ikincisi öğrenilmiş endişeler.
Çocuklarda 4 yaşına kadar içgüdüsel dehşetler görülüyor. Duyduğu bir ses nedeniyle sıçrayan bebek, içgüdüsel bir dehşet nedeniyle sıçrıyor. Tıpkı vakitte karanlıkta bir gölgenin yarattığı biçimi canavara benzeten bir çocuk ise hayal dünyasının yarattığı tesir ile korkabiliyor. Lakin anne babadan, ya etraftan ya da televizyondan öğrenilen kaygılar da vardır.
Uçaktan yahut kedilerden korkan ebeveynler yahut aile büyükleri, bu dehşetlerini çocuklarına da taşır. Çocuk da uçağa binmekten korkabilir; kedilerden çekinebilir.
Lakin tekrar de çocuğunuzun dehşetlerinden endişe ediyor ve dehşetinin olağan olup olmadığını merak ediyorsanız bilmelisiniz ki; çocuklar her yaş döneminde farklı dehşetler yaşıyor.
Klinik Psikolog Müjde Yahşi bilhassa çocuklarda dönemsel olarak olağan endişeleri şöyle sıraladı:
Çocuklarda dönemsel olarak olağan görülen kaygılar
- 1 yaşlarındaki bir bebek yabancılardan korkar.
- 2 yaşlarındaki bir çocuk yüksek sesten.
- 5 yaşlarındaki bir çocuk karanlıktan ve hırsızlardan korkar.
- 7 yaşlarındaki bir çocuk hayali varlıklardan korkmaya başlar.
- Ergenliğe erişen çocuğun dehşetleri ise daha çok başkalarının kendisi hakkında düşünceleri ile ilgili kaygılara yöneliktir.
Klinik Psikolog Müjde Yahşi’nin açıklamalarına nazaran, dehşetler gelişimsel ve çocuğun içinde bulunduğu duruma göre değişkenlik gösteriyor. Ailenin ve yakınların çocuğa olan yaklaşımı, çocuğun gelişimsel kaygılarını pekiştirerek korkulara dönüşmesine neden olabiliyor.
Bir başka yandan Yahşi, kimi vakit dehşet ve korkunun birbirine karıştırılabildiğinden bahsetti.Yahşi kaygı ve korku ortasındaki farklı daha uygun anlayabilmeniz için bu kavramları şu biçimde açıkladı:
- Kaygı, şimdiki vakit içinde yer alır ve karşılaştığımız tehdit yahut tehlike anında hissettiğimiz ve objeye karşı olan histir.
- Telaş ise gelecekteki ihtimallerden yani objesi olmayan ve kaynağı meçhul olan süreğen hissettiğimiz dehşettir.
Gelişim periyoduna uygun vakitte görülen endişeler çocuğun gelişimine de yararlı
Yahşi, dehşet hissinin diğer hislerimiz üzere sağlıklı olduğunu ve çocuğu da geliştirdiğini açıklıyor ve kelamlarına şöyle devam ediyor: “Çünkü dehşet duygusu çocuğa sorunlarla baş etmeyi öğretir, çevre ile ahengini kolaylaştırır ve tehlikelerden korur.”
Çocuğunuzun bir şeylerden korktuğunu fark ettiğinizde kesinlikle gelişim dönemini de göz önünde bulundurmayı unutmayın ve bu korkusunu telaş ile karıştırmayın.
Gerektiğinde korkan lakin korkusu ile mücadele etmeyi öğrenen çocukların yetişmesi ümidiyle…
