Afrika dışındaki birinci maymun çiçeği hadisesi 7 Mayıs’ta İngiltere’de doğrulanırken, o günden bu yana Avustralya ile Avrupa ve Kuzey Amerika’daki kimi ülkelerde birçok hadise tespit edildi. Yüksek ateş, terleme, sırt ve kas ağrısı üzere semptomlarla kendisini gösteren maymun çiçeği hakkında Sıhhat Bakanı Koca da açıklama yaptı. Pekala, maymun çiçeği virüsü belirtileri neler ve Maymun çiçeği hastalığı Türkiye’de var mı? Maymun Çiçeği Türkiye’de var mı? Hangi ülkelerde var? Maymun çiçeği virüsü nedir, belirtileri neler ve tedavisi nasıl? İşte ayrıntılar haberimizde…
MAYMUN ÇİÇEĞİ TÜRKİYE’DE GÖRÜLDÜ MÜ?
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca husus ile ilgili açıklamasında; “Maymun çiçeği hastalığı konusunda kamuoyu müsterih olmalı. Hayvan kaynaklı olan bazen insanlara da bulaşan bu hastalık bir pandemiye yol açmaz. Semptomların çoklukla 2, 3 hafta içinde bizatihi düzeldiği bilinmektedir. Afrika’da görülen hastalığa ülkemizde rastlanmamıştır.” Sözlerine yer verdi.
MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI NEDİR?
Hastalığa, Poxviridae ailesindeki Orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü Monkeypox hastalığına neden olur.
Monkeypox, öncelikle Orta ve Batı Afrika’nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve vakit zaman başka bölgelere ihraç edilen viral bir zoonotik hastalıktır.
Monkeypox birinci olarak 1958’de laboratuvar maymun kolonilerinde çiçek gibisi bir hastalık salgınının ortaya çıkmasıyla keşfedilmiştir, bu nedenle ‘maymun çiçeği’ ismi verilmiştir. Maymun çiçeği virüsü hadisesi beşerde birinci olarak 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde görülmüştür. Kelam konusu tarihten itibaren başka Orta ve Batı Afrika ülkelerindeki insanlarda maymun çiçeği virüsü hadisesi bildirilmiştir.
Maymun çiçeği virüsünün Orta Afrika ve Batı Afrika olmak üzere iki farklı genetik kümesi vardır. İnsanlarda görülen Orta Afrika maymun çiçeği virüsü, Batı Afrika virüsüne nazaran daha şiddetlidir ve daha yüksek mevt oranına sahiptir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ateş, ağır baş ağrısı, lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik ile karakterize invazyon periyodu 0-5 gün ortasında sürer. Lenfadenopati, başlangıçta emsal görünebilen öbür hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü hadisesinin ayırt edici bir özelliğidir.
Deri döküntüsü çoklukla ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar. Döküntü, gövdeden çok yüz ve ekstremitelerde daha konsantre olma eğilimindedir. Döküntüler genelde yüzde başlayıp (vakaların %95’inde) ve avuç içlerini ve ayak tabanlarını (vakaların %75’inde) tesirler. Ayrıyeten oral mukozalar (vakaların %70’inde), genital bölge (%30) ve konjonktiva ile birlikte kornea da (%20) etkilenir. Döküntü, ardışık olarak maküllerden (düz tabanlı lezyonlar) papüllere (hafifçe kabarık sert lezyonlar), veziküllere (berrak sıvı ile dolu lezyonlar), püstüllere (sarımsı sıvı ile dolu lezyonlar) ve kuruyup dökülen kabuklara gerçek değişiklik gösterir.
HASTALIK BULAŞICI MI, NASIL BULAŞIR?
Maymun çiçeği virüsü insanlara çoğunlukla kemirgenler ve primatlar üzere yabanî hayvanlardan bulaşır, lakin beşerden beşere bulaşma da gerçekleşebilir.
Monkeypox virüsü bir şahıstan başkasına lezyonlar, beden sıvıları, teneffüs damlacıkları ve yatak örtüsü üzere kontamine malzemelerle temas yoluyla bulaşır. Yetersiz pişmiş et ve enfekte hayvanların öbür hayvansal eserlerini yemek muhtemel bir risk faktörüdür. Anneden fetüse plasenta yoluyla da bulaşabilir.
MAYMUN ÇİÇEĞİ ÖLDÜRÜCÜ MÜ?
Maymun çiçeği virüsü genelde 2 ile 4 hafta aralığında zaten düzgünleşiyor. Maymun çiçeği düşük bağışıklığa sahip beşerler ve küçük çocuklarda ağır seyredebiliyor.
Ekseriyetle çocuklarda gözlemlenen hastalığın Orta Afrika tipinde yüzde 11, Batı Afrika alt tipinde yüzde 1 oranında öldürücülük ihtimali bulunuyor.
MAYMUN ÇİÇEĞİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Şimdi maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için kanıtlanmış, inançlı bir tedavi yoktur. Maymun çiçeği salgınını denetim altında tutmak hedefiyle çiçek hastalığı aşısı, antiviraller ve İntravenöz immün globulin (VIG) kullanılabilir. Bununla birlikte, şu anda, özgün (birinci nesil) çiçek hastalığı aşıları artık halka açık değildir. 2019’da çiçek hastalığı ve maymun hastalığının önlenmesi için daha yeni bir aşı onaylanmakla birlikte şimdi kamu kesiminde yaygın olarak mevcut değil.
