Günlük hayatta sıkça duyulan ve manası merak edilen Narsist kelimesininim ne demek olduğu araştırılıyor. Pekala, Narsist manası ne? Narsist ne demek?
NARSİST NE DEMEK?
Narsisizm yahut özseverlik, kişinin kendi bedensel ve/veya zihinsel benliğine karşı duyduğu hayranlık ve bağlılık, kabaca tabirle kişinin kendisine aşık olması olarak tanımlanan bir tabirdir. Söz kökeni Yunan mitolojisinde bir kahraman olan Narkissos’dan gelir. Narkissos ismini narkoza ve bir çiçek familyası olan nergisgillere de vermiştir. Narsisizmin ileri boyutlarda olmasına tıpta narsisistik kişilik bozukluğu ismi verilmektedir.[1] Sigmund Freud narsisizmi “dış dünyadan soyutlanan libidonun (cinsel enerji) egoya (ben) yönlendirilmesi” biçiminde açıklamıştır. Yani libidonun büyük bir depoda toplanır üzere egoda toplanması ve daha sonra objelere yönlendirilmesi; ama çarçabuk tekrar soyutlanarak egoya yönlenmesi durumudur.
Bebek dış dünya ile ilgi kuramadığı erken bebeklik devrinde gerçek bir narsisizm durumu içindedir. Libido dış dünyaya yönlendirilmemiştir. Bebeğin objeleri “ben olmayan nesneler” olarak algılaması aylar alır. “Ben” ve “ben olmayan” ortasında bir ayrım yapamaz. Dış dünyaya ilgi duymuyordur ve dış dünyada bile değildir. Bebek için tek gerçek kendisidir. Acıkması, susaması, üşümesi bebek için tek gerçekliktir. Bu durum ‘birincil narsisizm’ olarak tanımlanır.
Bebek büyüdükçe dış dünya ile münasebetleri artar ve dış dünya kurallarını öğrenir. Giderek libidosunu objelere yönlendirir; obje sevgisi ve giderek objektif fikir tartı kazanır. İnsan her ne kadar libidosuna obje bulabilse de kesinlikle görece olarak bir ölçüde narsisist kalır. Bu durumu “ikincil narsisizm” olarak tanımlanmıştır.
Narsisizm insan için hayatını sürdürebilmesi açısından bir ölçüde gereklidir. Kimi durumlarda; kişinin narsisizmi toplum için, hatta kendi akıl sıhhati için makul oranlarda değilse, kişi akıl hastalıklarıyla karşılaşabilir. Kıymetli psikiyatrik rahatsızlıklar olan nevroz, paranoya hatta psikozda narsisizm tesirleri görülmektedir. Birincil narsisizmde bebek dış dünyanın ayrımına varmamışken; ikincil narsisizmde dış dünya gerçekliğini yitirmiştir.
Narsisizmin çok özel bir tipi de, Roma sezarları, Mısır firavunları, diktatörler üzere çok güçlü bireylerde bulunan cinsidir. Bu beşerler adeta nefes alıp yürüyen yeryüzü rableri üzeredirler kendi gözlerinde. Hayat ya da vefat üzere kıymetli tabiat olaylarına bile bir tek cümleyle karar verebilmekteydiler. En büyük dehşetleri güçlerini kaybetmeleri, vefat, etraflarındaki herkesin kendilerine düşman olmasıydı. Güçlerinin ve şehvetlerinin bir hududu yokmuş üzere davranmaya çalışırlar; sayısız insan öldürüp, sayısız şatolar kurarlardı. Varlıklarının kendilerinin de çözemediği problemini insan değilmiş üzere çözmeye çalışsalar da aslında durumları düpedüz meczupluktur. Dış dünya “ben” olmadığı için, narsisist kişi dış dünyayı anlayamaz/algılayamaz ve bu durum bireyde kaygı yaratır. Diktatör gittikçe daha yıkıcı, daha yalnız ve korkak olur.
Narsisistik kişilik bozukluğu olan şahıslar, oburlarının fikir ya da isteklerine gereken ilgiyi gösteremeyen bireylerdir. Plan ve maksatlarına ulaşamadıklarında, gereken ilgiyi göremediklerinde birebir Narkissos üzere erirler, çökerler. Diğerlerinin hakkına hürmet göstermeden ve gerçeklerle bağdaşmasa bile hep kendilerini haklı göstererek ve o gayesi, gerekli emeği vermeden bile hak etmiş sayarak en önde, en beğenilen ve tek olmak isterler. Kendilerini oburlarının yerine koyamaz ve diğerlerini anlayamazlar. Güya her şey yalnızca kendileri için vardır ve ne olursa olsun her şeyin kendi maksatlarına hizmet etmesi gerekir. Oburlarının fikir ve hareketleri kendi maksatlarına hizmet ediyorsa vardır, aksi halde bu fikir ve hareketler tahammül edilemez kanılardır. Gerçekle bağdaşmayan, diğerlerinin ziyanına olup yalnızca kendi çıkarlarına uygun, kendi plan ve gayelerine hitap eden maddi ve manevi yarar sağlayabilecek plan ve maksatlarına ulaşamadıklarında öfkelerine hakim olamaz, saldırganlaşır, çöker, hatta ağır psikotik tablolara girerler
