Romatizma hastalarının nizamlı ve şuurlu biçimde hareket etmesi, uygun diyet ve destekleri uygulaması eklem sıhhati açısından ehemmiyet taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Romatoloji Bölümü’nden, Doç. Dr. Sait Burak Erer, koronavirüs kısıtlamaları periyodunda romatizma hastalarının dikkat etmesi gereken hususlar hakkında bilgi verdi.
Hareketsiz bir ömürden kaçının
Romatizma hastalarının hareketsiz kalmaktan mutlak manada kaçınmaları gerekmektedir. Yapılan araştırmalar, birçok eklem sorunu olan bireylerin uygun, tertipli idmana inançla katılabileceğini göstermektedir. Uzun müddetli gözlemsel çalışmalar Romatoid artrit (RA) üzere iltihaplı eklem hastalığı olan bireylerde bile orta yoğunlukta, tartı taşıyan idmanların yarar sağlayabileceğini ortaya koymuştur. Ayrıyeten bu hastalarda sistemli idman ile daha az kemik kaybı ve hastalık aktivitesinde artışın önlenmesi üzere ek yararlar da gözlenmektedir. Osteoartrit yani kireçlenme eklemlerde yaşa bağlı olarak gelişen, eklem kıkırdağında oluşan doku harabiyetleri ve eklem aralığının daralmasıyla oluşan iltihapsız bir romatizma tipidir. Osteoartritli hastalarda yapılan araştırmalar, güçlendirme, germe ve aerobik antrenmanlarını birleştiren, böylelikle semptomları azaltan, eklem hareket ve fonksiyonunu güzelleştiren, uyum ve dengeyi geliştiren, ayrıyeten beden yükünü denetim eden antrenman programlarının yararlı olduklarını ortaya koymuştur. Nizamlı ölçülü idmanın diz osteoartriti geliştirme riski taşıyan bireylerde kıkırdak sıhhatini güzelleştirdiği gösterilmiştir. Zayıf uyluk kaslarına (kuadriseps) sahip olmanın hem dizde kireçlenme hem de daha fazla sakatlanma açısından bir risk faktörü olduğu bilinmektedir.
İltihaplı romatizma sabah tutukluklarına neden oluyor
İltihaplı romatizma hastalıklarında dinlenmek ve istirahat etmek hastalığa ilişkin en değerli belirtilerden biri olarak kabul edilen sabah tutukluğu ve eklem hareketlerinde kısıtlılıklara neden olabilmektedir. Hasta hareket ettikçe eklem tutukluğu azalmakta ya da büsbütün düzelmektedir. Ayrıyeten eklem ağrıları da hareket ettikçe hafiflemektedir. Covid-19 pandemisi sonucu meskende kalan hastalar tedavilerine devam ediyor olsalar bile çok hareket edemedikleri için hastalık etkin hale gelebilmektedir. Hareketsiz yaşantı ağrı ataklarını da davetiye çıkarabilmektedir.
D vitamini eklem ve kıkırdak sıhhatini destekliyor
D vitamini kas, iskelet ve bağışıklık sistemi için çok kıymetli bir vitamindir. D vitamini eksikliğinin iltihaplı romatizma hastalığının sebeplerinden biri olabileceğine ya da hastalık ataklarını tetikleyebileceğine dair görüşler bulunmaktadır. Bu nedenle iltihaplı romatizma hastalarının bilhassa öğlen saatlerinde 10-15 dakika boyunca dirseğe kadar kollar açık ve yüze güneş gelecek biçimde güneşlenmeleri önerilmektedir. Ayrıyeten D vitamin seviyeleri düşük olan hastaların tabiplerine danışarak D vitamini desteği kullanmaları da gerekebilir. Omega 3 yahut curcumin (zerdeçal) içeren besin ya da eserler, romatizma hastalıkları için önerilen ek besin destekleri ortasında yer almaktadırlar.
Tertipli antrenman tedavinin bir parçası
Sağlıklı bir ömür için romatizma hastalarının kilolarına dikkat etmeleri ve uygun antrenman programları ile hareketli kalmaları önerilmektedir. Herkes için her ortamda yapılabilecek uygun antrenman ve hareketler bulunmaktadır. Gerek iltihaplı gerekse iltihaplı olmayan romatizma hastalıklarında hareket etmek ve tertipli idman tedavinin değerli bir modülü olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle romatizma hastalığı olan bireylerin mümkün olduğunca idman yapmaları tavsiye edilmektedir. Covid-19 pandemisinin de tesiriyle günlük alışkanlıkları değişen şahısların durumlarına uygun formda konutta ya da açık alanlarda antrenmanlarını yapmaya devam etmeleri epeyce kıymet taşımaktadır. Bu emelle esnekliği artırıcı, güçlendirici aerobik idmanlara ek olarak eklem uyumunu ve bedende dengeyi sağlayacak idmanların uygulanması hastalar için epey yararlı olacaktır. İdman program ve yoğunluğunun kişinin yaş, fizikî özellikleri ve hastalıkları dikkate alınarak tabip ve fizyoterapistlere danışılarak belirlenmesi en hakikat yaklaşım olacaktır. Lakin mesken içinde çeşitli aletler yardımı ile güçlendirme çalışmaları yapılabileceği üzere, yürüme bandı ya da mesken bisikletiyle aerobik antrenmanların yapılabilmesi sağlanabilir. Pilates, yoga yahut Tai-chi antrenmanları de konut ortamında ya da kapalı alanlarda gerçekleştirilebilecek çok yararlı antrenmanlar ortasında yer almaktadırlar.
Akdeniz tipi beslenme romatizma hastalıkları için en uygun beslenme şekli
Fazla kiloların romatizma hastalıkları için kıymetli bir risk faktörü olduğu da unutulmamalıdır. Bu nedenle ülkü kiloda olmak yahut kilo almamak da çok kıymet taşımaktadır. Akdeniz diyeti kilo almamak için tavsiye edilen en uygun beslenme formudur. Romatizmal hastalıklar için de önerilen en uygun beslenme hali Akdeniz diyeti olarak kabul edilmektedir. Akdeniz diyeti; taze zerzevat ve meyvenin bol kullanıldığı, daha sağlıklı olan balık ve tavuk eti üzere beyaz etin daha sık tüketildiği, kızartma ve ağır yemeklerin olmadığı kalp ve damar sıhhatini da koruyan bir beslenme halidir. Uygun antrenman ve diyet uygulamalarının birçok romatizma hastasında ilaç tedavilerine ek olumlu katkılar sağladığı bilinmektedir.
Hibya Haber Ajansı
