Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kolu Lideri Dr. Öğretim Üyesi Zahmetim Bilginer, Kovid-19 salgını sürecinde ekranlar ve internetin, şahısların kendini yatıştırma aracı haline geldiğini, bu durumun, toplumsal ve duygusal açıdan gelişmekte ve olgunlaşmakta olan çocuklar için büyük bir risk oluşturduğunu bildirdi.
Bilginer, yaptığı yazılı açıklamada, Kovid-19 salgını nedeniyle insan yaşantısında birçok sistemin değiştiğini lakin bilhassa çocukların yaşantısındaki değişimin epey telaş verici olduğunu tabir etti.
Daha evvel bilgisayar ve internet başında geçirilen müddetle ilgili mesken içinde belirlenen kuralların tümüyle yıkıldığını kaydeden Bilginer, bu süreçteki belirsizlikler, mesken içinde değişen tertip, ebeveynlerin çalışma yaşantısı, uyku/uyanıklık döngüsü, azalan fiziki aktivite, yeme nizamındaki değişiklikler ya da hastalığa ait bulaş korkusu, yakınların kaybı üzere birçok etmenin, çocuk ruh sıhhatini olumsuz etkilediğine değindi.
Bilginer, çocuklarda salgın süreciyle birlikte yeni telaşların ve davranış meselelerinin ortaya çıktığını belirtti. Çocukların kendilerini rahatlatmak için teknolojinin problematik kullanımı üzere uygunsuz baş etme yolları de geliştirdiğine dikkati çeken Bilginer, bilhassa salgın öncesinde kendini yönetme marifetleri daha zayıf olan, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bulunan çocuklarda uzaktan eğitime adapte olabilmekte daha fazla zahmet yaşandığını, ayrıyeten problematik teknoloji kullanımının daha fazla gözlendiğini aktardı.
Yapılan araştırmaların, Kovid-19 bağlı gerilimin, bireylerin toplumsal medya kullanımı ve televizyon başında geçirdiği süreyi manalı biçimde arttırdığını gösterdiğine işaret eden Bilginer, “Diğer bir deyişle ekranlar ve internet, şahısların kendini yatıştırma aracı haline gelmiştir. Bu durum, toplumsal ve duygusal açıdan gelişmekte ve olgunlaşmakta olan çocuklar için büyük bir risk oluşturmaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Bilginer, günümüzde ekranların, bilhassa okul öncesi devirde çocuğu yatıştırma aracı olarak kullanılabildiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Oysaki çocukların kendi hislerini düzenleme marifeti geliştirebilmesi için sıkılması, huzursuzluk yaşaması ve kendine bir tahlil yolu bulması kıymetli bir gelişimsel süreçtir. Öte yandan ebeveyn rehberliğinden uzak, ekran başında yalnız bırakılan çocuğu, dış kapısı sonuna kadar açık bir meskende yalnız bırakılan çocuğa benzetmek mümkündür. Elbette her daim çocukların yanında olmak mümkün olmayabilir. Fakat çocukların hangi sitelere eriştiği, hangi oyunları oynadığı, neden bu oyunları tercih ettiği üzere hususlarda ilgili olmak, çocukla bu mevzularda konuşabilmek, ilgili ve sıcak bir ebeveynlik metodu seçmek, onları birçok tehlikeden koruyacaktır.”
“Ev içinde herkesin uyacağı medya kurallarını belirleyin”
Ailelere, sağlıklı bir jenerasyon için çocuklarına örnek olmalarını, konut içinde herkesin uyacağı medya kurallarını belirlemelerini tavsiye eden Bilginer, şunları kaydetti:
“Örneğin yemek vakti, yatma vakti, ebeveyn-çocuk oyun saatinde tüm medya araçlarını kapatın, bir müddetliğine de olsa telefonlarınız ile vedalaşın. Çocuğunuzun yaşına uygun saatlerle uykusunu aldığından ve fizikî aktivitede bulunduğundan emin olun. Çocuğunuz dijital oyunlar ya da ortamlar ile çok bir zihinsel meşguliyet içindeyse, internette olmadığı mühlet içinde huzursuz oluyorsa, kademeli olarak internet ya da oyun başında geçirdiği süreyi artırmışsa, sizin ikazlarınız ile kendini sınırlamaya çalışmış lakin başarısız olmuşsa, artık evvelce ilgisini çeken aktiviteler ile ilgilenmiyorsa, tüm bunların farkında olmasına karşın oyun oynamaya, ekran başında olmaya devam ediyorsa, bununla ilgili palavralar söylüyorsa, huzursuzluk hissinden kurtulmak için oyun oynuyor ya da internette vakit geçirdiğini söylüyorsa ve bu sırada okul ödevlerini, günlük işlerini ihmal ediyorsa bu durum detaylı değerlendirilmelidir.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / His Avunduk
