Uzman Ruhsal Danışman Süleyman Kahraman, toplumsal maharet eğitimlerinin her yaşta alınabileceğini söyleyerek bu eğitimlerin çocuk ve ergenlerde neden başarısız olduğuna yönelik açıklamalarda bulundu.
Toplumsal marifetlerin, sağlıklı bir bireyde olması gereken bir kadro kıymetli davranışları ve marifetleri içerdiğini söz eden Beykent Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Süleyman Kahraman, “Genel olarak bireylerin toplumsal etkileşimleri sırasındaki gözlemlenebilen ve bağlantılarını yürütmesini sağlayan davranışlarından bahsetmekteyiz. Bunlara örnek olarak toplumsal münasebet başlatma, dinleme, hisleri tabir edebilme, başarısız olunan bir durumla başa çıkma, yönergelere uyma, girişken olma, saldırgan davranışları denetim etme, alay edilme üzere güç durumlarla başa çıkabilme karşı cinsle münasebetleri geliştirme, paylaşma, kümede sorumluluk alma üzere davranışları verebiliriz. Bu marifetler hakkında çeşitli sınıflandırmalar yapılsa da sıklıkla kelamsız bağlantı, toplumsal teşebbüs, toplumsal karşılıklılık ve toplumsal biliş olarak gruplandırıldığını görürüz. Bu hünerler çocuklar ve ergenler başta olmak üzere her yaştan bireyin öbür beşerlerle bağlantılarında kritik değere sahiptir” dedi.
“İFADE VE İRTİBATTA ZAHMET ÇEKEBİLİRLER”
Toplumsal maharet eksikliği olan bireylerin günlük hayatlarında çeşitli zorluklar yaşadıklarını söyleyen Kahraman, sözel olmayan bağlantı meseleleri olanların, oburlarının sözel olmayan ipuçlarını okumakta ve anlamakta yahut yüz tabirleri, jestler ve vücut lisanlarıyla niyetlerini, hislerini ve niyetlerini açıkça tabir etmekte zahmet çekebildiklerini belirtti.
Toplumsal teşebbüs zahmeti çekenlerin, toplumsal etkileşimlerle ilgili dehşet, tasa yahut ilgisizlik nedeniyle diğerleriyle etkileşime girmekte zorlanabildiği konusunda uyaran Kahraman şu sözleri kullandı:
“Sık sık etkileşim de başlatabilirler lakin başlangıçları ekseriyetle yanlış zamanlıdır yahut yanlış tasarlanmışlardır. Toplumsal karşılıklılık zahmeti çekenler, tek taraflı etkileşimlerde bulunabilirler; bu etkileşimlerde ya bütün konuşmayı yaparlar ya da oburlarının davranışlarına yanıt veremezler ve diğerleriyle sohbetlere dayanamazlar. Son olarak, toplumsal bilişsel zahmetleri olanlar, toplumsal normları, gelenekleri ve pahaları bilme ve manaya, bakış açısı alma (empati) yahut toplumsal durumlarda öz farkındalık konusunda sorun yaşayabilir. Çocuk ve ergenlerin de bunlar üzere çeşitli toplumsal maharet eksikliği yaşamalarının onların hayatlarını nasıl zorlaştırabileceğini iddia etmek güç değil. Çocuk ve ergenlerin bu marifetlere epey gereksinimi vardır zira daha uygun toplumsal maharetlere sahip çocuklar, akranları tarafından daha âlâ kabul görme, daha yeterli başa çıkma marifetlerine sahip olma ve daha güzel okul ve toplumsal ahenk sağlama eğilimindedir.”
“SOSYAL MARİFET EĞİTİMİ HER YAŞTA ALINABİLİR”
Kahraman, toplumsal hünerlerin edinilmediğini, bunların öğrenilmelerinin gerektiğini tabir ederek, çocukların bu hünerleri hakikat biçimde kazanabilmesi konusunda uyardı:
“Çoğumuz bu tıp hünerleri örtük olarak edinebiliyor olsak da, çocukların bunlar hakkında ne yapacakları ve ne vakit yapacakları açıkça öğretilmeleri gerekir. Bu nedenle, toplumsal maharetlerini değiştirmek ve onlara toplumsal olarak ehil yetişkinler olmaları için gereksinim duydukları bilgi ve hünerleri vermek için bilhassa bu maharetlerde sorun yaşayan çocuklarla çeşitli çalışmalar yapılır. Bu çalışmalar toplumsal marifet eğitimi olarak bilinmektedir.”
Toplumsal maharet eğitiminin, her yaştan birey için toplumsal etkileşimlerini güçlendirmek ve öz kontrollerini geliştirmek için kullanılan ruhsal ve eğitsel bir müdahale olduğunun altını çizen Kahraman, “Bu tıp eğitimler çeşitli toplumsal durumlarda tesirli olmak için yetişkinlerin, ergenlerin ve çocukların itimat geliştirmelerine yardımcı olur. Toplumsal maharet eğitimi yoluyla, bireyler toplumsal etkileşimde kullandıkları göz teması, el sıkışma ile selamlama, gülümseme, sırayla konuşma yahut konuşma başlatma üzere davranışlarını, bir durumun toplumsal bağlamını kıymetlendirme, öteki insanların kelamlı ve kelamlı olmayan davranışlarını gözlemleme üzere toplumsal bilişlerini geliştirebilirler” sözlerini kullandı.
“EVDEKİ MESELELER TOPLUMSAL MARİFETLERİ ETKİLEYEBİLİR”
Çocuk ve ergenlere uygulanan toplumsal marifet eğitimlerinin çocuğun gereksinimleriyle örtüşmesi gerektiğini söz eden Kahraman, toplumsal maharet müdahale eğitim programlarının tipik olarak tüm gaye bireylere tıpkı toplumsal hünerleri öğrettiğini söyledi. Buna nomotetik yaklaşım dendiğini tabir eden Kahraman, “Bu yaklaşım eğitime katılan çocukların gereksinimlerinin birebir olduğunu ve herkesin birebir biçimde eğitim verilmesi gerektiğini varsayar. Lakin genelde durum bu türlü değildir. Her çocuk ve ergenin kendine has özellikleri, gereksinimleri ve meseleleri vardır. Bu yüzden toplumsal marifet eğitimlerinin daha kişiselleştirilmiş olması gerekir. Bu da idiografik yaklaşımdır. Bir öteki sözle toptancı değil de ferdî olarak müdahaledir. Toplumsal marifet eğitimlerinin birden fazla toptan müdahale anlayışında olduğu için ferdi gereksinimleri karşılamada yetersiz kalabilmektedir” dedi.
Başka bir başarısızlığın ise toplumsal maharet eğitimlerinin yapay bir ortamda gerçekleşmesinden kaynaklı olduğunu vurgulayan Süleyman Kahraman, “Çocuk ve ergenlerin doğal etraflarında yaşadıkları tecrübeleri ve zorlukları toplumsal maharet eğitimlerinin yapmacık ortamlarında temsil etmek ve bunlarla ilgili baş etme marifet öğretmek kolay bir durum değildir” tabirlerini kullandı.
Kahraman, toplumsal marifet eğitimlerinde müddet kısıtlamasının da başarısızlık için öbür bir sebep olabileceği söyleyerek şu sözleri kullandı:
“Genelde bu çeşit eğitimler 6-8 oturum ortası 45-90 dakika olarak uygulanır. Bu mühletler gerek duyulan hünerlerin öğrenilmesi, geliştirilmesi pratiğinin yapılması, çocuklara geri bildirim verilmesi ve çocukların gelişimlerinin takip edilmesi için kâfi değildir.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
